Akcent, intonacja, onomatopeja, aliteracja i harmonia głoskowa w poezji

Przed tygodniem w artykule Brzemię brzmienia, czyli warstwa brzmieniowa tekstu – jak i po co ją wykorzystywać? zastanawialiśmy się, w jaki sposób brzmienie słów wpływa na czytelnika i jaką funkcję może pełnić w dziele literackim. Dziś przyjrzymy się zabiegom, które mogą pomóc w wykorzystaniu akustycznych właściwości słowa.

Mowa zależna, niezależna i pozornie zależna

Wprowadzanie wypowiedzi bohaterów w tok monologu narratora nie jest nauką łatwą ani małą. Ta z pozoru czysto techniczna kwestia wiąże się z zagadnieniem wewnętrznej epistemologii tekstu, to znaczy: jak się ma wiedza narratora do „rzeczywistości” świata przedstawionego, jak się do niej ma wiedza bohaterów, wreszcie – co narrator wie o świadomości opisywanych przez siebie postaci.

Aliteracja w poezji i prozie – czy to błąd?

Jest coś takiego jak aliteracja i wiem, co to takiego, ale kilka razy już się spotkałam ze zdaniem, że jest ona błędem. Czy naprawdę trzeba jej za wszelką cenę unikać, czy olać i zająć się sprawami naprawdę błędnymi? Dla mnie w aliteracji nie ma nic złego, może się jednak mylę.

Brzemię brzmienia, czyli warstwa brzmieniowa tekstu – jak i po co ją wykorzystywać?

Stoicy, zastanawiając się nad naturą poezji, oddzielili znaczenie słowa od jego brzmienia. Znaczenie miało wypełniać utwory treścią, natomiast brzmienie nadawać im formę. Dziś wiemy, że zależności między brzmieniową i znaczeniową warstwą tekstu są znacznie bardziej skomplikowane i rozdzielanie ich ma sens tylko dla celów badawczych. Jedno pozostaje jednak faktem: akustyczne właściwości poszczególnych głosek, wyrazów i […]

Heksametr i pentametr polski a stopy rytmiczne poezji antycznej

Wspominałem już, że pojęcie stopy rytmicznej jest w polskiej wersyfikacji ciałem obcym. Powstało na gruncie poezji antycznej, która posługiwała się iloczasem. Ponieważ w szlachetnym narzeczu Władysława Syrokomli nie rozróżnia się sylab długich i krótkich, „stopami” ponazywano u nas zupełnie inne zjawiska prozodyjne. Mają się one do oryginalnych, iloczasowych stóp jeszcze mniej niż polska gramatyka, którą […]