Zasady interpunkcji polskiej owiane są, niestety, wieloma mitami. Jednym z nich jest choćby ten, że przed i nie stawia się przecinka. Czy zatem przecinek przed i może się pojawić? Odpowiedź jest prosta: oczywiście!
Skąd się biorą wspomniane mity? Zapewne stąd, że stawianie przecinków utożsamia się z obecnością lub brakiem konkretnych spójników, tymczasem interpunkcja wcale nie zależy od spójników, ale od budowy składniowej zdania. Bardzo dobrze widać to na przykładzie spójnika i, który w zdaniu może pełnić różnorodne funkcje. Omówmy więc kolejno te przypadki, gdy przed i przecinek musi się znaleźć.
1. Zdanie współrzędnie złożone łączne rozdzielone zdaniem podrzędnym
Oczywiście przecinek nie jest potrzebny, gdy i łączy dwa zwykłe zdania składowe, np.
Lubię bawić się z kotami i oglądać filmy Pixara.
Gdy jednak wstawimy zdanie podrzędne, przecinek zamykający to zdanie podrzędne (podkreślone w przykładzie poniżej) będzie konieczny, np.:
Lubię bawić się kotami, które nie są płochliwe, i oglądać filmy Pixara.
Przecinek przed i oczywiście nie ma nic wspólnego z samym spójnikiem i – to po prostu przecinek zamykający zdanie podrzędne, zdanie główne nadal bowiem brzmi Lubię bawić się (…) i oglądać (…).
Ta sama zasada dotyczy również członów zdań pojedynczych, które przedzielone są zdaniem podrzędnym – przecinek przed i musi się znaleźć:
Lubię koty, które nie są płochliwe, i filmy Pixara.
I znów: zdanie główne to Lubię koty (…) i filmy Pixara. Przecinek zamyka po prostu zdanie podrzędne.
2. Powtórzenie spójnika i
Zasady interpunkcji polskiej zawierają regułę, która mówi, że stawiamy przecinek przed powtórzonym spójnikiem pełniącym tę samą funkcję w zdaniu. Tym spójnikiem może być oczywiście i, należy więc poprzedzić je przecinkiem w tego typu zdaniach:
Lubię i koty, i filmy Pixara.
Gdyby jednak zdanie brzmiało Lubię koty i filmy Pixara, przecinek oczywiście byłby zbędny.
3. Wtrącenie lub dopowiedzenie rozpoczynające się od i
Każde wtrącenie oddzielamy obustronnie od reszty zdania przecinkami, nawet jeśli wtrącenie to (podkreślone w przykładzie poniżej) zaczyna się od spójnika, np. i:
Lubię koty, i wcale się tego nie wstydzę, i filmy Pixara.
Również jeśli i jest początkiem dopowiedzenia na końcu zdania, należy postawić przecinek, choć w tym wypadku trudno czasem jednoznacznie określić, czy mamy do czynienia z dopowiedzeniem, czy ze zwykłym zdaniem składowym. Niemniej w takich zdaniach jak poniższe zaleca się postawienie przecinka:
Lubię bawić się z kotami koty i oglądać filmy Pixara, i to nawet codziennie.
Co ważne, powyższe zasady odnoszą się również do drugiego ze spójników łącznych, czyli oraz.
Powyższe trzy sytuacje obalają mit, jakoby przed i (lub oraz) nie stawiało się przecinka. W tego typu przypadkach przecinek przed i (lub oraz) musi się pojawić, gdyż wymagają tego względy składniowe. A jeśli ktoś Wam kiedyś powie, że przed i nie stawia się przecinka, to… odeślijcie go na eKorektę24 :)
Dodaj komentarz