Pytanie czytelnika Jestem nauczycielką języka polskiego jako obcego w Białorusi. Zastanawiam się, jaka składnia jest poprawna: Jestem księgową/księgowym czy Jestem księgowa/księgowy? To samo ze słowem bezrobotny: Jestem bezrobotny czy Jestem bezrobotnym? Odpowiedź redaktora Jeśli chodzi o pierwsze pytanie, właściwe formy to: Jestem księgowym oraz Jestem księgową. Wynika to z tego, że czasownik jestem łączy się […]
Tworzenie zdrobnień – spodnie z bawełny, spodenki z bawełenki, spodeneczki z bawełeneczki
Pytanie czytelnika: Prosiłbym o utworzenie przykładowego zdrobnienia od słowa bawełna. Zarówno bawełnka, jak i bawełneczka brzmią co najmniej dziwnie, przez co nie jestem pewien, czy są poprawne. Jakie są więc reguły tworzenia zdrobnień?
„Lubić” czy „lubieć”, „nienawidzieć” czy „nienawidzić” – jak jest poprawnie?
WSPP mówi wyraźnie: „lubić (nie: lubieć)”; „nienawidzić (nie: nienawidzieć)”. Używanie form *lubieć oraz *nienawidzieć należy zatem traktować jako niepoprawne zarówno w normie wzorcowej, jak i w normie użytkowej.
„Chłopacy”, „chłopaki” czy „chłopcy” – jak jest poprawnie?
Niestety sporo jest w języku polskim form niesłusznie piętnowanych. Należy do nich niewątpliwie rzeczownik chłopacy, który wielu użytkowników polszczyzny odrzuca, uznając za niepoprawny, w przeciwieństwie do wyrazów chłopaki i chłopcy. Osoby te mają – jak wypada założyć – dobre intencje, być może naukę o niepoprawności słowa chłopacy wyniosły ze szkoły i są w stu procentach […]
[61] „Walczymy o słowa” – nowe przedsięwzięcie
Czy na to, co zawierają słowniki, mają wpływ wyłącznie ich twórcy? Wyłącznie językoznawcy? Miejmy nadzieję, że nie. Powstał nowy portal, który ma to zmienić: „Walczymy o słowa”.
[58] Czy istnieje w polszczyźnie słowo „indziej” („gdzie indziej”, „kiedy indziej”)?
Są w języku takie słowa, które same jako tako nie istnieją, ale pojawiają się w połączeniach z innymi wyrazami. Jednym z takich słów jest indziej. Jakich wyrażeń jest ono częścią?
[57] Rzewnie czy żywnie?
Pytanie czytelnika Mówi się rzewnie czy żywnie? A może jakoś jeszcze inaczej? Chodzi mi np. o takie zdanie: „Zrobię to, jak mi się żywnie/rzewnie podoba”.
[55] Dlań, doń, nań, odeń, oń, przezeń, weń, zeń, zań – czyli o kim właściwie mowa?
Rzadko bo rzadko, ale zdarza się jeszcze, że spotykamy „ściągnięte” formy wyrażeń przyimkowych. Używając ich, trzeba być ostrożnym, ponieważ czają się tu na nas co najmniej dwa błędy. Jakie?
[19] Jak jest poprawnie: skoro „kupować”, to „wykupywać” czy „wykupować”?
Przyznam się, że przygotowując niedawno jeden z wpisów, zawahałem się nad pewnym słowem. Gdy wspominałem o wypieraniu synonimów przez wszechobecne realizowanie, napisałem m.in., że realizuje się też recepty i bony, które niegdyś się… No właśnie, wykupowało czy wykupywało?
[16] „Pieprzyć” na 54 sposoby, czyli potęga słowotwórcza wulgaryzmów
W dzisiejszym wpisie chciałbym przyjrzeć się… wulgaryzmom. A właściwie potędze słowotwórczej polszczyzny, która niezwykle silnie daje o sobie znać, o dziwo, właśnie w wulgaryzmach. Do poruszenia tego tematu skłoniło mnie niecodzienne odkrycie. Otóż któregoś dnia zwróciłem uwagę na słowo pieprzyć. Nie mam na myśli dosypywania pieprzu do potrawy, bo w tym znaczeniu pieprzenie okazuje się dość ubogie […]
12
