Przypomniała mi się niedawno pewna sytuacja z dzieciństwa. Pamiętam, jak z kolegami zarzucaliśmy wszystkich dookoła takim oto pytaniem: „A ty jesteś dalekowidz czy krótkowidz?”. Pytanie oczywiście nie dawało możliwości wyboru innej odpowiedzi. Każdy musiał być albo dalekowidzem, albo krótkowidzem. Ja dumnie obnosiłem się z tym, że jestem dalekowidzem. I nieprędko, prawdę mówiąc (a miałem wtedy […]
[26] „Żem”, „żeś”, „żeśmy”, „żeście” – czy to poprawne formy i kiedy ich używać?
Pytanie czytelnika Czy poprawne są słowa żem, żeśmy? Chodzi np. o zdania: No i żeśmy uciekli, Wtedy żem mu powiedział co nieco. Mój znajomy ciągle tak mówi, ale drażni mnie to. Słyszałam kiedyś, że to błąd i nie należy tak mówić.
[25] „Kluczowy”, czyli „Moda językowa”, cz. V
Piąty artykuł naszego cyklu o modzie językowej poświęcimy szerzącej się od dawna kluczowości. Najczęściej spotykanym połączeniem jest chyba kluczowe znaczenie (133 000 wyników w Google), ale nie rzadsze są też inne zwroty: kluczowe rozmowy, kluczowe postaci, kluczowe zmiany itd., itd. Poza obręb naszych rozważań wyrzucić należy słowa kluczowe, które są zleksykalizowanym związkiem, tzn. nierozerwalnym i jako […]
[24] Słówko o „Obcym języku polskim” i zmiany w pisowni tytułów prasowych
Mówi się, że w internecie znaleźć można wszystko. Tymczasem ci, których pasjonuje językoznawstwo i zawiłości polszczyzny, nie mają zbyt wielu miejsc, w których mogliby zagrzać miejsca na dłużej. Jedną ze stron godnych uwagi jest jednak „Obcy język polski” Pana Macieja Malinowskiego. Autor publikuje co tydzień na łamach „Angory”, ale każdy z odcinków cyklu dostępny jest też […]
[23] „Odnośnie czegoś” czy „odnośnie do czegoś” – która forma jest poprawna?
W polszczyźnie szerzy się od dawna pewien błąd, którego wiele osób wydaje się nieświadomych. O jaki błąd chodzi?
[22] „Robiłoś” i „chodziłoś”, czyli osobliwe formy orzeczenia w drugiej osobie liczby pojedynczej rodzaju nijakiego (2 os. lp r.n.)
Pytanie czytelnika Grywam czasem w scrabble. Przyzwyczaiłem się już, że ludzie wymyślają najróżniejsze słowa, ale ostatnio zdumiało mnie słowo świeciłoś. Potem się dowiedziałem, że to poprawna forma, podobnie jak inne tego tego rodzaju: robiłoś, chodziłoś itd. Czy to faktycznie poprawne formy?
[21] „W ramach czegoś”, czyli „Moda językowa”, cz. IV
Dzisiejszy artykuł – podobnie jak w zakresie czegoś – dotyczyć będzie konkretnej frazy, nie zaś samego słowa. Mowa o wyrażeniu w ramach czegoś. Google podają 13 700 000 wyników dla wyrażenia w ramach. Oczywiście niekiedy być może chodzi np. o obrazy w ramach. Zakładając jednak, że to tylko niewielki procent wyników (a tak jest zapewne), to liczba […]
[20] Zakaz udziału polonistów w ogólnopolskim dyktandzie – czemu korektorzy nie mogą wziąć udziału w dyktandzie?!
Już za niespełna miesiąc odbędzie się Ogólnopolskie Dyktando 2009. Chciałem zrobić reklamę tej szczytnej idei, ale czuję się oburzony pewnym faktem.
[19] Jak jest poprawnie: skoro „kupować”, to „wykupywać” czy „wykupować”?
Przyznam się, że przygotowując niedawno jeden z wpisów, zawahałem się nad pewnym słowem. Gdy wspominałem o wypieraniu synonimów przez wszechobecne realizowanie, napisałem m.in., że realizuje się też recepty i bony, które niegdyś się… No właśnie, wykupowało czy wykupywało?
[18] „Ex aequo” [egzekfo] – jak to się pisze?
Pytanie czytelnika: Jak piszemy to słowo, gdy chcemy powiedzieć, że ktoś jednocześnie zajął to samo miejsce, np. w wyścigu? Chodzi o ten wyraz, który się wymawia [egzekfo]. Nie mam pojęcia, jak go znaleźć w słownikach.
