Od jakiegoś czasu w telewizji oglądać możemy reklamę duńskiego masła Lurpak, nowego na naszym rynku. Czemu o tym wspominam? Ponieważ zaskakuje mnie grubego kalibru błąd w reklamie (i to niejeden błąd!).
Błąd w reklamie Lurpaka – „Smak, który wybrał świat”
A nie, przepraszam, teraz zauważyłem: Smak który wybrał świat – dodatkowo z błędem interpunkcyjnym: brakuje przecinka przed słowem „który”!
Nie o brak przecinka jednak chodzi. Cóż to bowiem za niebywały smak, że wybiera świat (cokolwiek miałoby to znaczyć)? Czy to raczej nie smak został wybrany przez świat?
Szkoda, że mimo ogromnych wydatków na kampanię reklamową firma, zdaje się, nie skonsultowała treści kampanii reklamowej z doświadczonym redaktorem, który rzuciłby okiem na przygotowane teksty i wychwycił ewentualny błąd w reklamie. Jest to dla mnie tym bardziej zaskakujące, że nie trzeba być wytrawnym językoznawcą, by spostrzec dwuznaczność konstrukcji złożonej z dwóch nieżywotnych rzeczowników.
Oczywiście, sens hasła jest jasny, bo smak nie wybrał świata, lecz został przez niego wybrany, i tak właśnie powinno brzmieć to hasło w reklamie: Smak, który został wybrany przez świat lub Smak wybrany przez świat (choć całość nadal nie brzmi najlepiej, głównie przez rym smak-świat). Niemniej jednak to, że rozumiemy zdanie, nie znaczy, że błąd przestaje być istotny. Gdyby w języku chodziło wyłącznie o komunikatywność, nikt by się nie zajmował wydawaniem słowników poprawnościowych czy pisaniem o błędach w reklamach. Każdy, nawet najdrobniejszy błąd obniża jasność przekazu. A błąd w reklamie, o którym mówimy, jest grubego kalibru, bo wprowadza drugie znaczenie, choć – owszem – niemające większego sensu.
A może błąd w reklamie Lurpaka był zamierzony?
Jedynej obrony dla tego hasła można by upatrywać w zamierzonej dwuznaczności, ale trudno mi uwierzyć, że taki był cel marketingowców Lurpaka. Rażący błąd interpunkcyjny, źle brzmiący rym, a przede wszystkim brak sensu w konstrukcji smak, który wybrał świat – wszystko to skłania do podejrzeń, że mamy raczej do czynienia z niezamierzonym błędem w reklamie.
Owszem, niekiedy, bawiąc się słowem, można np. napisać: Miłość zawsze zwycięża nienawiść, tak by odbiorca zaczął się głowić, czy jesteśmy błądzącymi w chmurach poetami czy szaleńcami o skrzywionym kręgosłupie moralnym. Warunkiem takich igraszek słownych jest jednak sensowność obu konstrukcji. W haśle masła Lurpak nie ma niczego podobnego, bo co miałoby znaczyć to, że smak wybrał świat (chodzi o sens zgodny z szykiem wyrazów)? Czy Marsa miał wybrać, czy może Księżyc?
Zastanawiałem się, czy błąd w reklamie Lurpaka nie wynikł z mechanicznego przetłumaczenia hasła, np. z angielszczyzny, w której szyk wyrazów determinuje ich znaczenie (w polszczyźnie szyk nie wpływa na znaczenie zdania; co najwyżej uwypukla niektóre ze słów), ale nie zdołałem znaleźć angielskiego oryginału. Gdybyśmy mieli do czynienia z tłumaczeniem, to w ostateczności można by przymknąć oko na ten błąd w reklamie, ale jeśli hasło jest dziełem Polaków, to na przyszłość polecamy na potrzeby konsultacji chociażby taką tam eKorektę24 :)
Dodaj komentarz