Formy dopełniacza nazw przenośnych komputerów sprawiają spore problemy. Jak bowiem powinniśmy odmienić: tabletu czy tableta, smartfonu czy smartfona, iPadu czy iPada, iPhone’u czy iPhone’a, laptopu czy laptopa, palmtopu czy palmtopa, netbooku czy netbooka, notebooku czy notebooka? Większości z tych wyrazów nie znajdziemy ani w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (WSPP), który normalizuje m.in. odmianę, ani w Wielkim słowniku wyrazów obcych (WSWO), który notuje najnowsze anglicyzmy. Posiłkować możemy się ostatnim wydaniem Wielkiego słownika ortograficznego PWN (WSO), które co prawda kodyfikuje normy pisowni, a nie odmiany, ale jako najnowsza publikacja z rodziny „wielkich” PWN-owskich słowników zawiera najświeższe słownictwo.
Laptopa, ale palmtopa lub palmtopu
Najmniej problemów sprawia laptop, który odmieniono w ten sam sposób we wszystkich trzech słownikach (WSPP, WSWO i WSO): nie ma laptopa! Trudniej jest z palmtopem – a to dlatego, że w WSWO podano formę palmtopa, a w WSO… palmtopu (w WSPP wyraz ten w ogóle nie występuje). W takiej sytuacji należy przyjąć, że obie formy dopełniacza są poprawne, przy czym osobiście preferuję formę palmtopa – jako analogiczną do tak samo zakończonego laptopa.
iPada i iPhone’a
Formy iPada i iPhone’a znajdziemy w WSO. Pamiętajmy, aby po niewymawianym e w wyrazie iPhone postawić apostrof, który oddziela temat od końcówki fleksyjnej: nie mam iPhone’a, robię zdjęcie iPhone’em, mam dwa iPhone’y.
Notebooka i netbooka
Wyrazy zakończone na -book (także np. audiobook, e-book, Facebook, pocket-book) przyjmują w dopełniaczu końcówkę -a.
Smartfona
W WSO występuje forma smartfona, która wydaje się zgodna ze zwyczajem językowym: w Google znajdziemy 24,8 mln wyników wyszukiwań dla smartfona i 5,67 mln dla smartfonu. Mimo to nie potępiałabym formy smartfonu, która odpowiada innym „fonom”; odmieniamy przecież: telefonu (nie *telefona), domofonu i dyktafonu. Wybór smartfona jako właściwej formy pokazuje, jak postrzegamy smartfon – jest to nie tyle telefon (telefonU), ile komputer (komputerA).
Tabletu
Na tle pozostałych nazw rodzajowych komputerów tablet jest pod względem odmiany wyjątkowy. Jako jedyny przyjmuje (wg WSO i WSWO) końcówkę -u, a nie -a. Być może wynika to z faktu, że słowo to funkcjonuje w języku polskim od dość dawna (oznacza przecież nie tylko rodzaj komputera, lecz także urządzenie wskazujące z rysikiem, od lat zastępujące grafikom myszkę), a tendencja do tworzenia form dopełniacza z końcówką -a jest dość nowa (wystarczy porównać XXI-wiecznego smartfona i iPhone’a [ajfona] do XX-wiecznego domofonu i dyktafonu). W każdym razie – tabletu jak biletu i pistoletu, a nie jak kotleta (albo raczej: nie jak smartfona, laptopa, notebooka i iPada).
Dodaj komentarz