Jakiś czas temu udzielałem porady, czy powinno się mówić dwutysięczny dziewiąty czy dwa tysiące dziewiąty. Przy okazji sylwestra zauważyłem, że błędna wymowa liczebników porządkowych jest bardzo powszechna, dlatego wróćmy raz jeszcze do tej kwestii.
Tak jak pisałem we wspomnianej poradzie, naczelna zasada przy odczytywaniu liczebników porządkowych jest taka, że odmieniamy tylko człony dziesiątek i jedności (o ile są). Uwidocznię to na przykładzie kolejnych liczebników (pogrubione są człony odmieniane):
7 – siódmy,
99 – dziewięćdziesiąty dziewiąty,
100 – setny,
101 – sto pierwszy,
999 – dziewięćset dziewięćdziesiąty dziewiąty,
2000 – dwutysięczny,
2001 – dwa tysiące pierwszy,
2010 – dwa tysiące dziesiąty,
10 000 – dziesięciotysięczny,
11 121 – jedenaście tysięcy sto dwudziesty pierwszy,
1 000 000 – milionowy,
1 100 121 – milion sto tysięcy sto dwudziesty pierwszy.
Takie liczebniki, jak np. setny, dwutysięczny, dziesięciotysięczny czy milionowy, muszą oczywiście być odmienione, mimo że nie ma w nich członów dziesiątek i jedności. Odmieniamy jednak liczebnik, żeby móc go odróżnić od liczebnika głównego (milion – milionowy).
Ze względu więc na to, że mówimy dwutysięczny, wzięła się błędna wymowa typu dwutysięczny pierwszy, dwutysięczny dziesiąty. Ponieważ liczebnik dwutysięczny nie zawiera członów dziesiątek ani jedności, musi być odmieniany. Nie należy jednak przenosić tej wymowy na liczebnik dwa tysiące pierwszy, który zawiera już „jedności”. Mówimy więc – analogicznie do dwa tysiące pierwszego – wyłącznie dwa tysiące dziesiąty, dwa tysiące jedenasty itd. Warto o tym pamiętać, szczególnie przy okazji sylwestra :)
Ale jak odczytać daty: 1300, 1400? Który to rok? W którym roku? Pozdrawiam