W pewnej dyskusji ze znajomymi napisałem następujące zdanie: „(…) wczoraj oglądałem wiadomości na Polsacie, też jakaś literówka była, ale chyba nie mam jak ją uwiecznić ;)”. Podczas pisania napisałem odruchowo nie mam jak jej uwiecznić, ale później zastanowiłem się nad przypadkiem i stwierdziłem, że jednak forma jak ją uwiecznić jest bardziej poprawna. Spotkało się to z krytyką znajomych, jednak nikt nie potrafił udzielić w 100% pewnej odpowiedzi. Pomyślałem zatem, żeby zapytać się specjalistów. Jak zatem powinienem napisać, żeby było prawidłowo?
Pana początkowe przeczucia były właściwe. Jedyna poprawna forma w podanym zdaniu to jak jej uwiecznić.
Jak czytamy w WSPP (hasło problemowe „Dopełnienie”, s. 1564):
„Dla dopełniacza zastrzeżone są:
(…)
2. Połączenia z czasownikami zaprzeczonymi, także takimi, które w formie twierdzącej mają rząd biernikowy, np. pielęgnowanie latorośli (← pielęgnować latorośl), rozluźnienie obyczajów (←rozluźnić obyczaje), spalenie zabytku (← spalić zabytek) (…).
Napiszemy więc:
- Czytam (kogo? co?) książkę, ale: Nie czytam (kogo? czego?) książki.
- Widzę (kogo? co?) ją, ale: Nie widzę (kogo? czego?) jej.
- I wreszcie: Chcę (kogo? co?) ją uwiecznić, ale: Nie mam jak (kogo? czego?) jej uwiecznić.
Tytułem wyjaśnienia: w ostatnim przykładzie orzeczenie (chcę) podmieniłem tylko dlatego, że zaprzeczona konstrukcja nie mieć jak coś zrobić charakterystyczna jest głównie dla zdań wyrażających negację (choć w pewnym kontekstach można np. spytać: Czy masz jak to zrobić?).
Podsumowując, użycie biernika w konstrukcji nie mam jak ją uwiecznić należy uznać za błędną. Jedyna poprawna forma to nie mam jak jej uwiecznić.
Dodaj komentarz