W polszczyźnie szerzy się od dawna pewien błąd, którego wiele osób wydaje się nieświadomych. O jaki błąd chodzi?
[22] „Robiłoś” i „chodziłoś”, czyli osobliwe formy orzeczenia w drugiej osobie liczby pojedynczej rodzaju nijakiego (2 os. lp r.n.)
Pytanie czytelnika Grywam czasem w scrabble. Przyzwyczaiłem się już, że ludzie wymyślają najróżniejsze słowa, ale ostatnio zdumiało mnie słowo świeciłoś. Potem się dowiedziałem, że to poprawna forma, podobnie jak inne tego tego rodzaju: robiłoś, chodziłoś itd. Czy to faktycznie poprawne formy?
[21] „W ramach czegoś”, czyli „Moda językowa”, cz. IV
Dzisiejszy artykuł – podobnie jak w zakresie czegoś – dotyczyć będzie konkretnej frazy, nie zaś samego słowa. Mowa o wyrażeniu w ramach czegoś. Google podają 13 700 000 wyników dla wyrażenia w ramach. Oczywiście niekiedy być może chodzi np. o obrazy w ramach. Zakładając jednak, że to tylko niewielki procent wyników (a tak jest zapewne), to liczba […]
[20] Zakaz udziału polonistów w ogólnopolskim dyktandzie – czemu korektorzy nie mogą wziąć udziału w dyktandzie?!
Już za niespełna miesiąc odbędzie się Ogólnopolskie Dyktando 2009. Chciałem zrobić reklamę tej szczytnej idei, ale czuję się oburzony pewnym faktem.
[19] Jak jest poprawnie: skoro „kupować”, to „wykupywać” czy „wykupować”?
Przyznam się, że przygotowując niedawno jeden z wpisów, zawahałem się nad pewnym słowem. Gdy wspominałem o wypieraniu synonimów przez wszechobecne realizowanie, napisałem m.in., że realizuje się też recepty i bony, które niegdyś się… No właśnie, wykupowało czy wykupywało?
[18] „Ex aequo” [egzekfo] – jak to się pisze?
Pytanie czytelnika: Jak piszemy to słowo, gdy chcemy powiedzieć, że ktoś jednocześnie zajął to samo miejsce, np. w wyścigu? Chodzi o ten wyraz, który się wymawia [egzekfo]. Nie mam pojęcia, jak go znaleźć w słownikach.
[17] „Problem”, czyli „Moda językowa”, cz. III
Podobno narzekanie to cecha narodowa Polaków. Chyba coś w tym jest, jeśli spojrzy się chociażby na frekwencję słowa problem we współczesnych tekstach. O nadużywaniu słowa problem napomknęliśmy już w pierwszym artykule z cyklu poświęconego modzie językowej. Według WSPP jest to wyraz nadużywany w języku potocznym i w publicystyce. Pytanie, jak pozbyć się tej wszechobecnej problemowości. Najprościej byłoby […]
[16] „Pieprzyć” na 54 sposoby, czyli potęga słowotwórcza wulgaryzmów
W dzisiejszym wpisie chciałbym przyjrzeć się… wulgaryzmom. A właściwie potędze słowotwórczej polszczyzny, która niezwykle silnie daje o sobie znać, o dziwo, właśnie w wulgaryzmach. Do poruszenia tego tematu skłoniło mnie niecodzienne odkrycie. Otóż któregoś dnia zwróciłem uwagę na słowo pieprzyć. Nie mam na myśli dosypywania pieprzu do potrawy, bo w tym znaczeniu pieprzenie okazuje się dość ubogie […]
[15] Stolica Islandii to „Rejkiawik” czy „Reykjavík”?
Pytanie czytelnika: Moja koleżanka niedługo wylatuje do Islandii i któregoś razu zaczęliśmy się zastanawiać, jak się właściwie pisze nazwę stolicy tego kraju. Reykjavik? Czy jakoś bardziej po polsku?
[14] „W zakresie czegoś”, czyli „Moda językowa”, cz. II
Drugą część naszego cyklu o modzie językowej poświęcimy nie tyle konkretnemu słowu, ile jego specyficznemu użyciu: w zakresie czegoś. Sam zakres nie jest bowiem niczym złym. Mówić możemy choćby o zakresie czyjejś władzy, czyichś kompetencji bądź obowiązków czy – jak pisaliśmy przy okazji wszechobecnego realizowania – o zakresie nadużyć czasownika. Niepokojące jest natomiast ujmowanie wielu […]
