[46] „Wiele rzeczy stanie się niepotrzebne/niepotrzebnych” – problemy z podmiotem liczebnikowo-rzeczownikowym

Pytanie czytelnika

Jak jest poprawnie? Wiele rzeczy stanie się niepotrzebne czy Wiele rzeczy stanie się niepotrzebnych?

Odpowiedź redaktora

W przytoczonym przez Panią zdaniu obydwie formy, które Pani podaje, są dopuszczalne. Możemy więc powiedzieć: Wiele rzeczy stanie się niepotrzebne, jak również: Wiele rzeczy stanie się niepotrzebnych. Skąd to wynika?

Mamy tutaj do czynienia z podmiotem liczebnikowo-rzeczownikowym (wiele rzeczy; wiele – to liczebnik nieokreślony, niezbiorowy). Niektóre elementy takich zdań mogą być uzgadniane zarówno z:

• rzeczownikiem – wtedy powiemy: wiele rzeczy stanie się niepotrzebnych – rzeczy (…) niepotrzebnych (obydwa wyrazy w dopełniaczu);
• jak i liczebnikiem – wtedy powiemy: wiele rzeczy stanie się niepotrzebne – wiele (…) niepotrzebne (obydwa wyrazy w mianowniku).

Jeżeli jednak miałbym polecić którąś z obu form, to sugerowałbym drugą z podanych przez Panią, tj. wiele rzeczy stanie się niepotrzebnych. Formę tę uznają niektórzy za wzorcową, a uzgadnianie elementów zdania z liczebnikiem (wiele rzeczy stanie się niepotrzebne) dopuszczają tylko bardziej liberalne gramatyki.

Za formą niepotrzebnych przemawia też przewaga takiej konstrukcji składniowej w tekstach. Proszę porównać np. wyniki w Googlach dla zdań wiele rzeczy jest niepotrzebnych oraz wiele rzeczy jest niepotrzebne – proporcje wynoszą: 19:2.