W dół czy na dół? Jakiego przyimka powinno się używać przy słowach dół, górę? Czy może bardziej poprawną formą byłaby do góry, do dołu? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Wszystkie proponowane przez Panią formy są poprawne, jednak ich użycie zależy od kontekstu.
Możemy bowiem iść w dół, ale nie znaczy to, że zejdziemy na dół. Tytułem przykładu: gdy chcemy wskazać komuś kierunek, powiemy, by szedł w dół, a nie np. w górę (czy też do góry), ale by wskazać punkt docelowy, a nie kierunek, posłużymy się raczej formą na dół – np. „Zejdź na dół” (mając na myśli niższe piętro budynku).
Analogiczne rozważania dotyczą form w górę i na górę. Tak jak możemy iść w górę (czyli w pewnym kierunku), tak też możemy dojść na górę (czyli do pewnego punktu). Przykładowo: co innego znaczy zdanie: „Idź na górę” (czyli gdzieś wyżej niż obecnie), co innego „Idź w górę” (a nie w prawo czy lewo).
W nieco innym kontekście użyjemy przyimka do. Można np. patrzeć do góry, czyli w określonym kierunku, można też równać do dołu.
Jak widać, użycie wybranego przyimka zależy od znaczenia, jakie chcemy nadać całemu wyrażeniu. Żadne z tych trzech połączeń same w sobie nie jest błędne. Błędne może być jedynie ich niewłaściwe użycie. Niepoprawna będzie np. wypowiedź „Pójdź w górę” (zamiast na górę), gdy rozmówca będzie miał na myśli jedynie wyższe piętro budynku. Błędy takie są jednak raczej rzadko spotykane, gdyż różnice semantyczne między użyciem poszczególnych przyimków są intuicyjnie wyczuwane przez użytkowników języka.
Dodaj komentarz