Mówi się, że w internecie znaleźć można wszystko. Tymczasem ci, których pasjonuje językoznawstwo i zawiłości polszczyzny, nie mają zbyt wielu miejsc, w których mogliby zagrzać miejsca na dłużej. Jedną ze stron godnych uwagi jest jednak „Obcy język polski” Pana Macieja Malinowskiego. Autor publikuje co tydzień na łamach „Angory”, ale każdy z odcinków cyklu dostępny jest też na stronie Pana Macieja.
Piszę o „Obcym języku polskim”, ponieważ fascynuje mnie zawziętość autora w walce z zatwardziałymi niekiedy językoznawcami. Prawie 6 lat temu, w styczniu 2004 r., Pan Maciej przeprowadził ankietę, która zawierała 20 propozycji zmian w polskiej ortografii. Chodziło o poznanie opinii użytkowników języków – ich poparcie (nadesłano prawie 200 odpowiedzi) miało pomóc w przekonaniu normatywistów do zmiany niektórych przepisów. I… nie udało się niestety.
Wyniki ankiety chyba nigdzie nie są dostępne. Z prywatnej korespondencji z autorem dowiedziałem się tylko, że Rada Języka Polskiego przychyliła się zaledwie do jednej z poprawek – pisania tytułów prasowych zawsze wielkimi literami (propozycja nr 13 w ankiecie). Jak to w Polsce bywa, od słów do czynów daleko. Wszystko trwało parę lat, ale zmiany rzeczywiście dokonano! Otóż wcześniej wielkimi literami (poza przyimkami i spójnikami) pisano tylko te tytuły prasowe, które się odmieniały, np. „Życie na Gorąco” (np. D. „Życia na Gorąco”, C. „Życiu na Gorąco”), „Gazeta Wyborcza”, „Język Polski” itp. W tych, które się nie odmieniały, wielką literą pisano tylko pierwszy wyraz, np. „Żyjmy dłużej”, „Mówią wieki”, „Po prostu”. Podsumowując: o tym, czy cały tytuł prasowy należało pisać wielką literą, czy tylko pierwszy wyraz, decydowało to, czy tytuł dawał się odmieniać.
Zmiana polega na tym, że zniesiono kryterium odmienności tytułu. Obecnie nazwy cykli wydawniczych i wydawnictw seryjnych powinniśmy pisać w całości od wielkich liter, czyli: „Żyjmy Dłużej”, „Mówią Wieki”, „Po Prostu”. Jak wygląda to w praktyce, trzeba by się przyjrzeć. Zasada jest nowa i chyba bliżej nieznana, więc nie można oczekiwać, że w ciągu kilku lat wszyscy będą ją stosować. Na ogół ze zmianami w ortografii jest tak, że zanim nowy zapis się upowszechni, musi minąć sporo czasu, zwłaszcza jeśli nie wszyscy są przekonani co do zasadności zmiany (jak to np. jest do tej pory z zaprzeczonymi imiesłowami przymiotnikowymi, typu niebędący). W każdym razie pożytek taki z nowej reguły, że – jak argumentował Pan Maciej – będzie można teraz odróżnić tytuł prasowy od książki („Na Żywo” to dwutygodnik, a Na żywo – tytuł książki).
Najbardziej zaskakuje mnie to, że ta zmiana opisana jest już w pkt 7 aneksu do WSO z 2006 r. (a odnotowane są tam orzeczenia RJP wydane do 2005 r.), podczas gdy uchwała ortograficzna nr 18 przyjęta została, jak piszą na stronie RJP, w grudniu 2008 r. Być może jest jakaś różnica między „orzeczeniem” a „uchwałą”, ale tego nie wiem. W każdym razie mamy 2009 r. i kierunek zmian wytyczony przez RJP jest jednoznaczny. A więc „Żyjmy Dłużej”, nie zaś „Żyjmy dłużej”.
Kończąc, zachęcamy do regularnych odwiedzin (poza naszym eKorektowym blogiem oczywiście ;)) także strony „Obcego języka polskiego”. W świetle tego, jak wciąż niewiele jest stron poświęconych językoznawstwu, warto wspierać działalność tych osób, które przybliżają innym zawiłości polszczyzny.
Dodaj komentarz