Pytanie czytelnika
Jak się ma sprawa przecinka przed oraz, gdy w zdaniu jest już użyte i? Czy traktujemy oraz jako kolejne i, a co za tym idzie – stawiamy przecinek? Na przykład: Jeśli znasz się na tym i wiesz, że jesteś dobry(,) oraz chcesz się wypromować – napisz.
Odpowiedź redaktora
W Wielkim słowniku ortograficznym znajduje się zapis: „Przecinek stawiamy przed spójnikami powtórzonymi, które pełnią identyczną funkcję” (90.G.3). Zasada ta dotyczy nie spójników synonimicznych, tylko spójników powtórzonych, które ponadto muszą pełnić taką samą funkcję, czyli łączyć albo dwa wyrazy, albo dwa zdania.
Poprawne będą zatem następujące wypowiedzenia:
- Nie wypiłam dzisiaj ani kawy, ani herbaty (powtórzony spójnik ani, który pełni dwa razy identyczną funkcję – łączy wyrazy).
- Siedzą i piją kawę i herbatę (powtórzony spójnik i, który jednak pełni różne funkcje: pierwszy łączy zdania, drugi – wyrazy).
- Mój brat poszedł do sklepu kupić kawę i herbatę oraz ciastka (brak powtórzonego spójnika).
- Ale: Mój brat poszedł do sklepu kupić kawę i herbatę, i ciastka (powtórzony spójnik i, który pełni identyczną funkcję – łączy wyrazy).
W zdaniu Jeśli znasz się na tym i wiesz, że jesteś dobry, oraz chcesz się wypromować – napisz wprawdzie nie ma powtórzonego spójnika, ale przecinek przed oraz należy postawić ze względu na zdanie podrzędne (że jesteś dobry), które się przed nim kończy. Zdania podrzędne wplecione w zdania nadrzędne zawsze obustronnie oddziela się przecinkami.
Mam pytanie odnosnie zdania:
„Badania „Nurses health study” pokazaly, ze kobiety, ktore chodzily wiecej niz (…)” Czy przecinek powinien byc i przed „ze” i przed „ktore”, czy wystarczy tylko jeden przecinek, przed „ze”? (przepraszam za nie polskie litery ale nie mam ich na klawiaturze). Potrzebuje opini eksperta :)