„Lubić” czy „lubieć”, „nienawidzieć” czy „nienawidzić” – jak jest poprawnie?

WSPP mówi wyraźnie: „lubić (nie: lubieć)”; „nienawidzić (nie: nienawidzieć)”. Używanie form *lubieć oraz *nienawidzieć należy zatem traktować jako niepoprawne zarówno w normie wzorcowej, jak i w normie użytkowej.

Aby zapamiętać, które z powyższych form są poprawne, warto odmienić te czasowniki w czasie przeszłym. Skoro formy pierwszego z nich w 3 os. lp. czasu przeszłego brzmią następująco: lubił, lubiła, lubiło, nie zaś *lubiał, *lubiała, *lubiało, natomiast drugiego: nienawidził, nienawidziła, nienawidziło, a nie *nienawidział, *nienawidziała, *nienawidziło, to bezokoliczniki powinny mieć również krótsze formy, bez –e- w środku: lubić i nienawidzić.

Formy *lubieć i *nienawidzieć występują w XIX- i XX-wiecznej prozie, mimo że już wtedy normatywiści uznawali je za niepoprawne, o czym pisze prof. M. Bańko w poradzie dotyczącej m.in. pierwszego z omawianych czasowników. Drugą z tych form odnotowano natomiast w SJP pod red. W. Doroszewskiego i oznaczono jako przestarzałą. Być może z tego wynika ich częste stosowanie nie tylko w mowie, zwłaszcza potocznej, lecz także w tekstach pisanych, o czym możemy się przekonać po wpisaniu tych czasowników w wyszukiwarce Narodowego Korpusu Języka Polskiego. Notuje on 13 wystąpień pierwszego z nich i 39 – drugiego. Mimo to formy te są obecnie uznawane za nienormatywne i nie należy ich używać.