Data publikacji:

Autor:

Kotły parowe lub wodne typu przemysłowego, czyli kilka słów o precyzyjności języka aktów prawnych

 

Pytanie czytelnika:

Czy w tak sformułowanym rozporządzeniu określenie przemysłowe odnosi się tylko do kotłów wodnych, czy również do kotłów parowych: „Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego”?

 

Odpowiedź redaktora:

Zapewne mowa o Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43), w którym takie sformułowanie znalazło się w załączonym wykazie A (dział XIV, poz. 1).

Aby właściwie zinterpretować to sformułowanie, potrzebna jest wiedza pozajęzykowa na temat typów kotłów. Jak udało mi się ustalić, korzystając z internetu – istnieją zarówno (rusztowe) kotły parowe, jak i (rusztowe) kotły wodne, a do tego i pierwsze, i drugie mogą być typu przemysłowego.

Czy przydawka typu przemysłowego odnosi się w tym sformułowaniu tylko do kotłów wodnych, czy również do kotłów parowych? Z językowego punktu widzenia możliwe są obie interpretacje.

Możemy potraktować kotły parowe lub wodne jako jedną strukturę określaną, a typu przemysłowego – jako jej określenie; możemy też uznać, że określenie to dotyczy tylko ostatniego składnika tego wyrażenia – (kotłów) wodnych. Naturalniejsza wydaje się pierwsza interpretacja (mówiąc np. o sokach jabłkowych i pomarańczowych bez cukru, zwykle mamy na myśli to, że soki jabłkowe są również bez cukru) i ją też przyjmuje orzecznictwo, np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 czerwca 2015 r., III AUa 1055/14:

„Sąd przypomniał, że stanowisko palacza w wykazie stanowisk, na których uznaje się pracę w szczególnych warunkach[,] umieszczone jest w dziele [dziale – popr. eK24] XIV poz. 1. i opisane jako prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego. Jako piece typu przemysłowego uważa się zaś kotły parowe lub wodne odpowiadające Polskiej Normie PN-70H”.

 

Precyzja w tekstach aktów normatywnych

Przy okazji pytania czytelnika warto zwrócić uwagę na szerszy problem dotyczący redagowania aktów prawnych. Teksty o charakterze legislacyjnym wymagają szczególnej precyzji – jest to obowiązek nałożony na nie przez samo prawo, chociażby w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”:

„§ 6. Przepisy ustawy [również rozporządzenia, co wynika z § 132 po nowelizacji z 2016 r.] redaguje się tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nich norm wyrażały intencje prawodawcy”.

Prawodawca powinien więc tak sformułować przepis, aby nie budził on wątpliwości, nawet jeśli miałoby się to wiązać z powtórzeniami, które w innym typie tekstu byłyby niezręczne, np.: …kotłów parowych typu przemysłowego lub wodnych typu przemysłowego (wg pierwszej interpretacji) albo …kotłów parowych lub kotłów wodnych typu przemysłowego (wg drugiej interpretacji).

Dodajmy, że nie jest to jedyna niejednoznaczność w omawianym sformułowaniu. Do czego odnosi się bowiem słowo rusztowych? Połączone spójnikiem i z formą palaczy wydało się mnie – jako osobie niezorientowanej w tematyce kotłownictwa – nazwą zawodu (palacz kotłów i rusztowy kotłów), nie znalazłam jednak w żadnym źródle potwierdzenia, że słowo to może występować w takim znaczeniu. Prawdopodobnie więc chodzi tu o prace niezautomatyzowane palaczy i prace niezautomatyzowane kotłów (jakich?) rusztowych, przy czym takie zestawienie – prac człowieka (palacza) i prac maszyny (kotła), której dotyczy praca człowieka – jest dość niefortunne.

Redagowanie aktów normatywnych wymaga odpowiednich kompetencji językowych oraz wiedzy merytorycznej (a przynajmniej rozumienia tego, o czym ma być mowa w danym akcie). Ponieważ drugiego z tych wymogów nie spełniamy, trudno nam powiedzieć, jak sami sformułowalibyśmy ten przepis. Ja zaproponowałabym np.: Niezautomatyzowane [obecnie pisownia łączna!] prace palaczy przy rusztowych kotłach parowych typu przemysłowego lub rusztowych kotłach wodnych typu przemysłowego – przyjmując oczywiście, że to właśnie miał na myśli prawodawca.

Dodaj komentarz

avatar
  Subscribe  
Powiadom o