Data publikacji:

Autor:

„Focaccii” czy „focacci” – jak poprawnie odmienić słowo „focaccia”?

Pytanie czytelnika

Proszę o informację dotyczącą odmiany włoskiego słowa focaccia. Czy należy je odmieniać? Przykłady zdań:

1. Zostawiamy tylko tyle kulek, ile chcemy upiec focacci w danym momencie.

2. Focaccię, podobnie jak i pizzę, można podzielić na kilka etapów przygotowania.

 

Odpowiedź redaktora

Focaccia pisownia odmianaFocaccia to rodzaj pieczywa podawanego najczęściej na ciepło – z oliwą, suszonymi pomidorami, oliwkami lub bez dodatków. Nazwa tej potrawy pochodzi z języka włoskiego i jest wymawiana mniej więcej jako [fokacz’a], o czym można się przekonać, korzystając m.in. z internetowego słownika PONS.

Nie ma powodów, dla których nie mielibyśmy odmieniać wyrazu focaccia. Dla języka polskiego odmienianie rzeczowników zakończonych na -a, również obcego pochodzenia, jest zupełnie naturalne; chodzimy przecież na włoską pizzę, zjadamy hiszpańską (lub meksykańską) tortillę, a w piekarni kupujemy nie tylko polską bułkę, lecz także włoską ciabattę. Z brakiem odmiany spotykamy się niekiedy w internecie, np. w Wikipedii: „Każdy region Włoch może się pochwalić inną odmianą focaccia” (co ciekawe, w innym zdaniu w tym samym artykule focaccia została odmieniona: „Podstawową różnicą pomiędzy focaccią a konwencjonalną pizzą […] jest czas wyrastania ciasta”). Najczęściej nieodmienianie wyrazu focaccia obserwujemy na stronach, które nie zostały oddane do profesjonalnego opracowania językowego.

 

Jak więc poprawnie odmieniać słowo focaccia?

Liczba pojedyncza Liczba mnoga
M.

D.

C.

B.

N.

Ms.

W.

(ta) focaccia

(tej) focaccii

(tej) focaccii

(tę) focaccię

(tą) focaccią

(o tej) focaccii

(ty!) focaccio

(te) focaccie

(tych) focaccii

(tym) focacciom

(te) focaccie

(tymi) focacciami

(o tych) focacciach

(wy!) focaccie

 

Dodatkowego komentarza wymaga forma D., C. i Ms.: focaccii czy focacci?

W Wielkim słowniku ortograficznym PWN (WSO, 2016) nie ma hasła focaccia, dlatego przy ustalaniu poprawnego zapisu powinniśmy kierować się ogólnymi zasadami pisowni. O tym, kiedy rzeczownik zakończony na -ia przyjmuje w D., C. i Ms. zakończenie -ii, a kiedy -i, decydują dwa kryteria: wymowa wyrazu (czy w wyrazie słychać jotę, np. dyni [dyńi], ale cukinii [cukińji]) i jego pochodzenie (w wyrazach rodzimych piszemy -i, np. ziemi, a w wyrazach obcych – -ii, np. armii). W wypadku słowa focaccia wymowa może sprawiać problem, ponieważ w języku włoskim występują inne głoski niż w polszczyźnie; na dobrą sprawę można nawet uznać, że focaccia jest wymawiana raczej twardo, podobnie jak dacza, a więc na końcu formy M., D. i Ms. byłoby nie -i, tylko -y (jak w formie daczy).

Na szczęście wątpliwości nie budzi drugie kryterium: wyraz focaccia jest bez wątpienia obcego – włoskiego – pochodzenia, powinniśmy zatem zapisać formę D., C. i Ms. przez -ii: focaccii. Potwierdzeniem może być podobnie zakończony wyraz, notowany w WSO i oznaczający rodzaj pieśni – caccia: caccii.

Mamy nadzieję, że do kolejnych wydań WSO trafi również focaccia – a wraz z nią boccia, często zapisywana w D., C. i Ms. przez jedno -i (np. w nazwie Polski Związek Bocci [!]) – w świetle tego, co tu przedstawiliśmy, raczej niesłusznie.

Dodaj komentarz

avatar
  Subscribe  
Powiadom o