„Dwoma” czy „dwiema” – problemowy liczebnik „dwa”

W artykule Sztuka pisania opisów w powieści, czyli jak tworzyć opisy w książce, cz. I Leszek napisał: „Narracja w utworze epickim posługuje się dwoma podstawowymi formami”. Dorota w komentarzu spytała, czy dwoma formami czy dwiema formami. Pytanie jest jak najbardziej na miejscu, więc poświęćmy mu chwilę czasu.

Otóż poprawne są obie formy, choć rzeczywiście forma dwiema jest wyrazistsza, dotyczy bowiem tylko rodzaju żeńskiego, w przeciwieństwie do dwoma, która łączy się z rzeczownikami wszystkich rodzajów.

Poprawność obu form potwierdza WSPP, w którym czytamy (hasło dwa): „N. m, n dwoma, ż dwiema a. dwoma”.

Obecnie forma dwiema coraz częściej jest zastępowana przez dwoma, choć dawniej to właśnie dwiema obejmowała wszystkie rodzaje gramatyczne w narzędniku.

Wygląda to więc tak:

Konkludując, lepiej używać formy dwiema, bo jest ona wyrazistsza i niejako wyspecjalizowana w swej funkcji (dotyczy tylko jednego rodzaju), ale nic nie można zarzucić formie dwoma, która obecnie w narzędniku obejmuje już wszystkie rodzaje.